Etnografía

Esta copla popular recollida polo Instituto dá Lingua Galega (ILG) mostra o principal alcume polo que eran coñecidos os veciños desta bisbarra de Compostela. A carroucha, ou carrasco, é unha pequena planta da familia das ericas que, hai só unhas décadas, enchía o monte galego coas súas características flores malvas, antes de que os toxos e eucaliptos dominasen os montes actuais como o fan. Era aproveitada como comida para o gando, ou para quentar o forno ou queimar na lareira. As ovellas e cabras soltadas a pacer no monte comían con ganas os seus brotes, de forma que as raíces engordaban ata converterse nuns talos grosos cos que facer carbón. As forxas e os ferreiros apreciaban especialmente este carbón para fundir o ferro. Así pois, a recollida da carroucha para a súa venda era unha actividade humilde pero de moita importancia na economía dos labradores en certas zonas de Galicia, entre as que cabe incluír a parroquia de Villestro, a escasos quilómetros dun pobo necesitado de combustible para os seus fogares e a súa industria. Podemos imaxinarnos ás carroucheiras de Villestro (pois era unha actividade maioritariamente feminina) chegando ata o mercado na antiga praza da Leña (hoxe Rodrigo de Padrón). Un camiño que, todo hai que dicilo, se facía a pé cos feixes ou as cestas á cabeza, xa sexa a través de Figueiras saíndo ás faldras do Pedroso, xa sexa polo camiño de abaixo por detrás de Roxos, ou mesmo aproveitando parte do trazado do camiño de Fisterra, dependendo da aldea de orixe. Ao pé do castro, estaba o pousadoiro chamado “pedra mesura”, unha pedra de boa altura onde apoiar o fardo para descansar o corpo un anaco e logo poder cargalo de novo sen axuda. Pero, hai historia de Villestro antes dos carroucheiros?